همانطور که می‌دانید هیچ خودرویی بدون موتور نمی‌تواند کار کند؛ درست مثل ما که نمی‌توانیم بدون قلب زنده بمانیم. موتور خودرو هم درست مثل قلب ما دارای اجزای ریز و درشت بوده که یکی از آنها کارتر است. بیایید نگاه دقیق‌تری به سوال توی ذهن شما که کارتر چیست و چه وظایفی دارد؟ بیندازیم. در همین ابتدا باید بگوییم که در زبان عامیانه به کارتر، کارتل خودرو هم می‌گویند.
کارتل در موتور خودرو نقش مهمی در روانکاری و محافظت از اجزای داخلی آن دارد. این قطعه که در بخش پایینی موتور قرار گرفته، محل ذخیره روغن موتور و بخشی از سیستم روغن‌کاری است. عملکرد صحیح کارتل نه تنها باعث افزایش طول عمر موتور می‌شود، بلکه از بروز آسیب‌های جدی به قطعات داخلی هم جلوگیری می‌کند. با ما در گندمی-ایساکو همراه باشید تا بیشتر با انواع، ساختار و دیگر نکات کارتل خودرو آشنا شوید.
جنس، ساختار و اجزای کارتر
کارتل خودرو از فلزات آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شود تا علاوه بر مقاومت بالا، وزن مناسبی داشته باشد و بتواند در برابر حرارت و فشار موتور دوام بیاورد. ساختار کارتل شامل محفظه اصلی، مجرای تخلیه، سینی کارتل، سینی اتصال و شبکه بندی داخلی است. این ساختار در بخش پایینی موتور قرار گرفته و فضایی برای ذخیره روغن و محافظت از قطعات داخلی را فراهم می‌کند. اجزای داخلی کارتر ماشین شامل موارد زیر است:
- پمپ روغن
- فیلتر روغن
- پیچ‌ها و واشرهای آب بندی
- مجاری و کانال‌های عبور روغن
- درپوش کارتل
- هرکدام از این اجزا نقشی مهمی در عملکرد صحیح سیستم روانکاری موتور دارند.
انواع کارتر
کارتر ماشین بر اساس ساختار و سیستم روغن‌کاری کلاٌ به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
۱. کارتر تر
کارتر تر رایج‌ترین نوع کارتر در ماشین است که عملکردی ساده و قابل اطمینان دارد. در این سیستم، روغن موتور مستقیماً در مخزن کارتر که در زیر موتور قرار دارد، ذخیره می‌شود. پمپ روغن، روغن را از این مخزن مکش کرده و به بخش‌های مختلف موتور منتقل می‌کند. در این حالت، قطعات داخلی به خوبی روانکاری می‌شوند. ساختار ساده، هزینه پایین تولید و نگهداری آسان این نوع کارتر باعث شده تا برای بیشتر خودروهای امروزی از آن استفاده شود. با این حال، بهتر است بدانید که اگر با سرعت خیلی زیاد رانندگی کنید، ممکن است روغن به خوبی در مخزن باقی نماند و عملکرد روانکاری مختل شود.
۲. کارتر خشک
کارتر خشک برای ماشین‌های مسابقه‌ای و موتورهای قدرتمند است. در این سیستم، روغن موتور در یک مخزن جداگانه خارج از موتور نگهداری می‌شود و چند پمپ مختلف وظیفه انتقال روغن به موتور و بازگرداندن آن به مخزن را بر عهده دارند. این طراحی باعث می‌شود روغن همیشه در دسترس باشد و احتمال کمبود روغن در پیچ‌های تند یا هنگام شتاب‌گیری شدید کاهش یابد. با اینکه کارتر خشک پیچیده‌تر بوده و هزینه ساخت و نگهداری آن بیشتر است، اما برای ماشین‌هایی که نیاز به عملکرد بالا و پایدار دارند، گزینه بسیار مناسبی هستند.
علائم متداول ترک خوردگی کارتل خودرو
کارتل روغن به عنوان مخزن نگهداری روغن موتور، وظیفه مهمی در تأمین روانکاری مناسب قطعات داخلی موتور و کارکرد آن ها دارد. بنابراین، هرگونه ترک یا آسیب در آن منجر به نشت روغن و کاهش سطح روانکار می‌شود. شناسایی سریع علائم ترک خوردگی کارتل، از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کند و هزینه‌های بالای تعمیر را کاهش می‌دهد. در ادامه نگاه دقیق‌تری به این علائم می‌اندازیم:
لکه‌های روغن در زیر خودرو
لکه‌های روغن در زیر خودرو اولین نشانه‌های ترک خوردگی کارتل روغن هستند. وقتی کارتل ترک می‌خورد یا آسیب می‌بیند، روغن موتور از محل ترک به بیرون نشت می‌کند. به همین خاطر شما از زیر ماشین خود، قطرات یا لکه‌های روغن را روی سطح زمین می‌ینید. این لکه‌ها معمولاً به رنگ تیره و چرب هستند و بسته به میزان ترک و شدت نشت، به صورت قطرات کوچک یا لکه‌های بزرگ‌تر دیده می‌شوند.
مشاهده این لکه‌ها برای شما هشدار مهمی است که باید سریع‌تر نسبت به بررسی و تعمیر کارتر موتور اقدام کنید. زیرا کاهش سطح روغن موتور، هر چه زودتر به قطعات داخلی موتور آسیب می‌رساند و باعث کاهش عملکرد و افزایش خطر خرابی موتور می‌شود.
کاهش سطح روغن موتور
کاهش سطح روغن موتور یکی دیگر از علائم مهم و هشداردهنده ترک خوردگی کارتل روغن است. وقتی کارتل ترک برمی‌دارد، روغن موتور به مرور زمان از محل ترک نشت می‌کند و سطح روغن در مخزن کارتر کم می‌شود. این کاهش سطح روغن روی عملکرد بخش‌های داخلی موتور تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود به اندازه کافی آنها روانکاری نشوند.
در نتیجه، اصطکاک و سایش بین قطعات افزایش پیدا کرده و احتمال آسیب‌های جدی مثل گیر کردن موتور یا خرابی قطعات کلیدی بالا می‌رود. بنابراین، توجه به علائم کاهش ناگهانی روغن موتور و کنترل منظم سطح روغن موتور، به شناسایی سریع ترک خوردگی کارتل خودرو کمک فراوانی کرده و از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری می‌کند.
صدای غیرعادی از موتور
از دیگر علائم هشداردهنده ترک خوردگی کارتل روغن، می‌توان به صدای غیرعادی از موتور اشاره کرد. این صدا ناشی از کاهش سطح روغن و کاهش کیفیت روانکاری قطعات داخلی موتور است. وقتی روغن کافی در کارتل وجود نداشته باشد یا نشت روغن باعث افت فشار روغن شود، قطعات موتور مانند یاتاقان‌ها، میل‌لنگ و پیستون‌ها به خوبی روانکاری نمی‌شوند و اصطکاک بین آنها افزایش می‌یابد. در این صورت صداهای غیر معمول مثل صدای تق تق، ساییدگی یا زوزه در موتور ایجاد می‌شود. شما نباید این صداها را نشنیده بگیرید، زیرا آنها نشان‌دهنده آسیب جدی در موتور هستند. اگر با وجود این صداها از تعمیر کارتل روغن خودداری کنید، موتور ماشین شما کاملاٌ خراب می‌شود.
روشن شدن چراغ چک روغن
از نشانه‌های مهم و فوری ترک خوردگی کارتل روغن، نباید روشن شدن چراغ چک روغن را فراموش کنید. این چراغ زمانی روشن می‌شود که سنسور فشار روغن، کاهش شدید سطح یا افت فشار روغن در سیستم موتور را تشخیص دهد. همانطور که تا الان فهمیدید، ترک یا شکستگی در کارتل باعث نشت روغن می‌شود و در نتیجه سطح و فشار روغن به حد خطرناک می‌رسد.
روشن شدن این چراغ در حین رانندگی هشداری جدی است که نباید آن را نادیده بگیرید. زیرا ادامه حرکت با فشار روغن پایین در مدت کوتاهی منجر به آسیب‌های جدی و حتی سوختن موتور می‌شود. در چنین شرایطی، باید بلافاصله خودرو را متوقف کنید، سطح روغن را بررسی کرده و برای تعمیر یا تعویض کارتل اقدام نمایید.
دلایل ترک خوردگی کارتل روغن
ترک خوردگی کارتل روغن یکی از مشکلات رایج در سیستم موتور ماشین است که پیامدهای جدی برای عملکرد و دوام موتور به همراه دارد. دلایل ترک خوردگی کارتل روغن معمولاً به عوامل مکانیکی، شرایط جاده و حتی مشکلات فنی خودرو برمی‌گردد. بیایید مهمترین دلایل آن را بررسی کنیم:
خنک شدن ناگهانی در دماهای شدید
خنک شدن ناگهانی فلز کارتر در دماهای شدید در واقع نقش مهمی در ترک خوردگی کارتل روغن دارد. وقتی موتور مدتی طولانی کار کرده و کارتل به دمای بالا رسیده باشد، فلز آن منبسط می‌شود. اگر در این وضعیت کارتل روغن ناگهان با آب سرد یا هوای بسیار سرد و حتی شستشوی زیر خودرو مواجه شود، فلز آن به سرعت منقبض می‌شود. این تغییر شدید و ناگهانی دما باعث ایجاد شوک حرارتی شده و در فلز تنش داخلی ایجاد می‌کند. در این حالت، امکان دارد ترک‌های مویی یا حتی شکستگی کامل در کارتل روغن به وجود آید.
آسیب‌های ناشی از ضربه
آسیب‌های ناشی از ضربه یکی از رایج‌ترین دلایل ترک خوردگی کارتل روغن هستند. وقتی با ماشین خود با سرعت از روی موانع بلند، دست‌اندازها، سنگ‌ها یا اجسام سخت عبور می‌کنید، کارتل که در بخش پایینی موتور قرار دارد، در معرض برخورد مستقیم قرار می‌گیرد. این ضربات باعث ایجاد فرورفتگی، خراش عمیق یا حتی شکستگی و ترک در بدنه کارتل می‌شوند.
در ماشین‌هایی که فاصله کمی بین کف خودرو و سطح زمین وجود دارد، احتمال این آسیب بیشتر است. حتی یک ضربه کوچک اما کاری فشار زیادی به ساختار کارتل وارد کرده و مسیر نشت روغن را باز می‌کند. ادامه این روند کاهش فشار روغن و آسیب جدی به موتور را به دنبال دارد.
علت روغن ریزی کارتل پراید
روغن‌ریزی کارتل پراید معمولاً به خاطر خرابی یا فرسودگی واشر کارتل، ترک یا شکستگی بدنه بر اثر ضربه، شل شدن پیچ‌های نگهدارنده یا حتی استفاده از روغن بی‌کیفیت و پر کردن بیش از حد آن رخ می‌دهد. از آنجا که ارتفاع پراید از سطح زمین کم است بیشتر در معرض برخورد با موانع قرار می‌گیرد. بنابراین، آسیب به کارتل و نشت روغن در آن بیشتر است. اگر این برخوردها و کم شدن سطح روغن را جدی نگیرید، آسیب جدی به موتور وارد می‌شود.
روش های جلوگیری از آسیب به کارتل خودرو
برای جلوگیری از آسیب به کارتل روغن می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- برای جلوگیری از برخورد سنگ، موانع یا دست‌اندازها با کارتل، سینی محافظ زیر موتور نصب کنید.
- در جاده‌های ناهموار با احتیاط رانندگی کرده و در هنگام عبور از سرعت‌گیر یا دست‌انداز سرعت خود را کم کنید.
- به موقع واشر کارتل را بررسی و تعویض نمایید تا از نشتی روغن جلوگیری کرده باشید.
- به طور منظم سیستم تعلیق خودرو را بررسی کنید و به آن رسیدگی نمایید تا ضربات وارده به موتور و کارتل کاهش یابد.
- هر روز سطح روغن موتور را کنترل کنید و تغییرات غیر عادی را پیگیری نمایید.
- بهتر است ماشین خود را در مکان‌هایی که سطح بسیار ناهموار یا سنگی دارند پارک نکنید.
کلام آخر درباره کارتل خودرو
کارتل روغن خودرو هر چند قطعه‌ای ساده به نظر می‌رسد، اما یکی از مهمترین بخش‌های سیستم روانکاری موتور است. نقش کارتل در خودرو ذخیره و گردش روغن بوده و بی‌توجهی به سلامت آن منجر به کاهش بازدهی موتور و حتی خرابی‌های جدی می‌شود. با بررسی منظم، جلوگیری از ضربه‌های احتمالی و رسیدگی به نشتی‌های کوچک کارتر ماشین، می‌توانید عمر موتور را افزایش دهید و از هزینه‌های سنگین تعمیرات پیشگیری کنید.
در صورتی که به دنبال تعویض کارتر موتور یا واشر آن هستید با ورود به سایت رسمی گندمی-ایساکو می‌توانید از فروشگاه اینترنتی آن دیدن کنید. همچنین کارتر مورد نظر را با بهترین قیمت و کیفیت بالا خریداری نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر با تیم پشتیبانی تماس بگیرید.