یکی از سیستم هایی که موجب تسهیل در رانندگی می شود، سیستم فرمان کمکی است. این سیستم ضمن انتقال نیروی چرخش فرمان، جهت حرکت آن را نیز به چرخ ها منتقل کرده و به این ترتیب مسیر حرکت خودرو را مشخص می کند. سیستم فرمان نیز مانند دیگر بخش های فنی خودرو تاکنون پیشرفت فراوانی داشته و اجزای آن تغییرات زیادی کرده اند. یکی از اجزای اصلی سیستم فرمان، کمک جعبه فرمان است که عمده تنوع سیستم به آن بستگی دارد. در واقع نوع جعبه فرمان است که نوع این سیستم را تعیین می کند. بنابراین برای شناخت کامل سیستم فرمان، نیاز به شناخت جعبه فرمان با تمام جزئیات داریم. همچنین علائم خرابی کمک فرمان را باید به خوبی بشناسیم ضمن به اینکه انواع جعبه فرمان مکانیکی در بازار وجود دارد. خرید کمک فرمان یکی دیگر از مسائل مهمی است که باید به آن بپردازیم.
جعبه فرمان چیست؟
جعبه فرمان یکی از بخش های سیستم هدایت خودرو است که وظیفه انتقال گشتاور دست راننده را به چرخ ها دارد. علاوه بر این جعبه فرمان می تواند سبب افزایش نیروی گشتاور شود. این دستگاه روی اتاق خودرو نصب می شود و نیروهای گشتاور را به کمک مفصل ها و سیبک ها به سگ دست انتقال می دهد.
وظایف جعبه فرمان در خودرو
این بخش از سیستم فرمان که اصلی ترین قسمت آن محسوب می شود ضمن انتقال گشتاور دست راننده به چرخ ها، فرایند افزایش این گشتاور را نیز انجام می دهد. جعبه فرمان روی اتاق خودرو وصل می شود و گشتاور و دوران فرمان را توسط مفصل ها و سیبک های سیستم فرمان به سگ دست منتقل می کند. این قسمت از سیستم فرمان انواع مختلفی دارد و هر نوع از اجزای مخصوصی تشکیل شده است. اما وظایف جعبه فرمان برای همه انواع آن یکی است و تغییری نمی کند. این وظایف شامل موارد زیر می شود:
– افزایش گشتاور و کاهش حرکت چرخشی و جا به جایی دورانی دست راننده
– تغییر صفحه دوران غربیلک فرمان به صفحه مکانیکی فرمان
– تبدیل حرکت چرخشی و دورانی غربیلک به حرکت خطی اهرم بندی فرمان
تنوع جعبه فرمان در کیفیت ارائه این وظایف تاثیر بسزایی دارد. هرچه کیفیت خدمات جعبه فرمان بیشتر باشد کنترل فرمان برای راننده راحت‌تر و نرم‌تر است. اما در عین حال اساس طرز کار همه انواع جعبه فرمان مشابه است. به این ترتیب که وقتی راننده غربیلک فرمان را می چرخاند ، این گشتاور و حرکت دورانی به جعبه فرمان منتقل می شود. جعبه فرمان حرکت دورانی غربیلک را به حرکت خطی تبدیل کرده و از طریق میله بندی فرمان یا شغال دست‌های چپ و راست به سگ دست منتقل می کند. سگ دست روی سیبک ها، به داخل یا خارج می چرخد و این حرکت سبب پیچیدن چرخ ها و به چپ یا راست می شود.
انواع جعبه فرمان
جعبه ی فرمان بر اساس کیفیت عملکرد یعنی میزان افزایش گشتاور، نحوه افزایش آن و درصد راحتی راننده در فرمان دادن و کنترل خودرو به دو دسته تقسیم می شوند. این دو دسته خود دارای انواع و زیرمجموعه های دیگری هستند. همچنین قطعات اصلی این دو دسته تفاوت های بسیاری دارند. انواع جعبه فرمان به شکل زیر است.
جعبه فرمان مکانیکی
این نوع جعبه فرمان که ساده ترین سیستم را دارد و در گذشته مورد استفاده قرار می گرفته، عمل افزایش گشتاور دست راننده و انتقال آن به چرخ ها را تنها به وسیله مجموعه ای از چرخ‌دنده ها و بازوها انجام می دهد. در سیستم های فرمان مجهز به جعبه فرمان مکانیکی تنها منبع انرژی سیستم، نیروی دست راننده است. این امر البته خستگی ناشی از صرف نیروی زیاد برای کنترل و حرکت غربیلک برای راننده ایجاد می کند. انواع جعبه فرمان مکانیکی وجود دارد که به آن اشاره می کنیم.
حلزونی غلتکی
در این جعبه ها از حلزون های غلتکی برای ایجاد اتصال و چرخاندن لاستیک ها استفاده می شود. با وجود اعمال تغییرات محسوس و قابل توجه، اما جعبه فرمان های حلزونی غلتکی نتوانستند معایب یک سیستم مکانیکی را به طور کامل رفع کنند. این مدل تا چند سال پیش همچنان کاربرد داشت اما با پیدایش انواع جدید جعبه های مکانیکی و هیدرولیکی، به مرور محبوبیت خودش را از دست داد.
ساچمه ای با دنده تاج خروسی
از دیگر انواع جعبه فرمان مکانیکی، جعبه های ساچمه ای تاج خروسی می باشد که برای هدایت خودروهای سنگین به کار می روند. از انواع جعبه فرمان مکانیکی شامل ترکیبی از دو نوع دنده مختلف تاج خروسی است. به کمک دنده های بزرگ و کوچک حرکت دادن چرخ ها کمی آسان تر می شود. وزن چرخ های خودروهای سنگین بسیار زیاد است و حرکت دادن آن ها به وسیله سیستم های قدیمی تر بسیار طاقت فرسا بود.
چرخ دنده شانه ای
از انواع جعبه فرمان مکانیکی، سیستم های چرخ دنده شانه ای رایج ترین و بهترین نوع در بازار است. پوسته این نوع جعبه فرمان یک سیلندر فلزی است و از بست اتصال، بازوی فرمان، پیچ و مهره لقی، گردگیر، پینیون، یاتاقان و دنده شانه ای تشکیل می شود. قیمت مناسب، حجم و وزن کم از مزایای این سیستم است. با این وجود سیستم چرخ دنده شانه ای محدودیت هایی در افزایش گشتاور و پایداری خودرو ایجاد می کند.
جعبه فرمان با نیروی کمکی
در این نوع جعبه فرمان، نیروهای هیدرولیکی یا الکتریکی به کمک قطعات مکانیکی آمده تا نیروی گشتاور دست راننده را که توسط غربیلک به جعبه منتقل شده است افزایش دهند. بنابراین با کاهش سختی و خشکی فرمان، رانندگی راحت تری را به راننده نوید می دهند. خودروهای جدید تر و پیشرفته تر نیز از نیروی الکتریکی برای چرخش فرمان کمک می گیرند. رانندگی به کمک این فرمان ها اصطلاحا نرم تر خواهد بود.
جعبه فرمان هیدرولیکی
در این نوع جعبه فرمان که با نیرو کمکی عملکرد بهتری از خود نشان می دهد، از یک فشار هیدرولیکی برای به حرکت درآوردن چرخ دنده های شانه ای کمک گرفته می شود و راننده نیرو کمتری را برای دوران غربیلک به کار می برد. این نوع جعبه فرمان شامل قطعات مختلفی از جمله شیر و پمپ هیدرولیکی، مخزن و لوله های رفت و برگشت روغن، جک و تسمه هیدرولیک تشکیل شده است.
جعبه فرمان الکتروهیدرولیکی
این نوع به عنوان جایگزینی برای جعبه فرمان های هیدرولیکی هستند. جعبه فرمان الکتروهیدرولیکی کارکردی مشابه با هیدرولیکی دارد با این تفاوت که پمپ نیرو خود را از موتور دریافت نکرده و شاهد افت توان موتور نیز نخواهیم بود. این نیرو توسط قطعه ای به نام موتور الکتریکی که دقیقا در پشت پمپ قرار دارد گرفته می شود.
جعبه فرمان الکتریکی
یک موتور الکتریکی نیرو کمکی لازم برای دست راننده در این نوع جعبه فرمان را فراهم می کند. بنابراین، یک موتور الکتریکی جایگزین روغن هیدرولیک و اجزای تامین کننده آن خواهد شد. سنسور و ECU در این نوع جعبه فرمان بر روی ستون فرمان نصب می شود. جعبه فرمان های الکتریکی جدید ترین انواع جعبه فرمان هستند که در کمپانی های خودروسازی بسیاری نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
علائم خرابی کمک جعبه فرمان در خودرو
طبیعی است که هر قطعه یا سیستم یا بخشی از خود دچار خرابی و مشکل شود از خود علائمی نشان دهد زیرا آن بخش از خودرو عملکرد صحیح خود را از دست می دهد و گاهی نیز باعث می شوند تا قطعه ها و بخش های دیگر خودرو نیز آسیب ببینند به همین سبب به هنگام خرابی قطعاتی از جمله جعبه فرمان خودرو , خودرو از خود علائمی نشان می دهد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت و در صورت مشاهده علائم خرابی کمک جعبه فرمان باید به یک تعمیرکار خودرو مراجعه کنید تا مشکل خودرویتان را حل کند.
لقی جعبه فرمان خودرو
یکی از علائم خرابی کمک جعبه فرمان، لقی جعبه فرمان خودرو می باشد . این لقی جعبه فرمان می تواند به دلیل خرابی بلبرینگ پینتون باشد که در صورت آسیب دیدن این قطعه شاهد لقی فرمان خودرو خواهید بود. دلایل دیگری که موجب لقی جعبه فرمان خودرو می شود ,خورده شدن دنده های درگیر شده و همچنین تنظیم نادرست پینتون ها و دنده شانه ای می باشد.
سفتی غربیلک فرمان خودرو
یکی دیگر از علائم خرابی کمک فرمان سفتی غربیلک فرمان خودرو یکی دیگر از نشانه های خرابی جعبه فرمان خودرو می باشد که این امر می تواند بنا به دلایل مختلفی صورت گیرد, مانند: کاهش باد لاستیک های خودرو و پایان یافتن عمر آنها، سفت شدن بیش از حد کلاهک کمک فنر یا یا چهار شاخ فنر، سفت شدن بیش از حد سیبک های موجود در جعبه فرمان خودرو، تنظیم نادرست جعبه فرمان، تجمع روغن و گرما و … مواردی که بیان شد دلایلی هستند که موجب سفتی غربیلک خودرو می شود که در صورتی که حس کردید که فرمان خودرویتان به روانی سابق نمی چرخد و سفت شده , می تواند بنا به دلایل بالا باشد و باید اقدام به حل این مشکل در خودرویتان کنید.
نشت مایعات از جعبه فرمان خودرو
اگر متوجه نشتی مایعات از جعبه فرمان خودرویتان شدید به این معنا است که این قسمت از خودرو به مشکل خورده زیرا جعبه دنده های هیدرولیکی سطح مایعات آن کاهش پیدا نمی کند مگر این که قسمتی از سیستم جعبه فرمان دچار خرابی شده باشد و این نشتی می تواند بنا به دلایل مختلفی مانند واشر شکسته شده یا اتصال شل باشد که منجر به نشتی مایعات از جعبه فرمان خودرو شود که در صورت دیدن این علامت حتما به یک مکانیکی مراجعه کنید تا این مشکل را در خودرویتان حل کند زیرا پشت گوش انداختن این امر می تواند موجب شود تا دمای جعبه فرمان بیش از حد افزایش پیدا کند که نتیجه این امر شکستن چرخ دنده ها و قسمت های مختلف جعبه فرمان می باشد. در ادامه خرید کمک فرمان را بررسی می کنیم.
خرید کمک فرمان
جعبه فرمان با توجه به نقش مهمی که در هدایت خودرو دارد همواره باید در سلامت کامل فنی باشد و هر نوع ایراد در آن خطراتی را برای راننده و سرنشینان به وجود می آورد. در نتیجه برای خرید کمک فرمان جدید و سالم بهتر است با توجه به نوع و مدل خودرو خود اقدام به تهیه این قطعه کنید. مجموعه فروشگاه گندمی که بهترین لوازم یدکی مشهد به شمار می رود و دارای نمایندگی ایساکو در مشهد است، می تواند انتخاب مناسبی برای خرید کمک فرمان خودروی شما باشد. این مجموعه تنوع بالای قطعات و لوازم یدکی خودرو را با ضمانت اصالت در اختیار مشتریان خود قرار می دهد.