سنسور موقعیت دریچه گاز، یک پتانسیومتر است. یکی از اجزای تشکیل دهنده اصلی در قسمت موتور خودروهای انژکتوری، پتانسیومتر دریچه گاز است. سنسور پتانسیومتر دریچه گاز در کنار استپر موتور عملیات گاز خوردن خودرو را انجام می دهند. این سنسور با کم یا زیاد بودن مصرف سوخت نیز ارتباط مستقیم دارد و در صورت مشاهده علائم خرابی دریچه گاز، باعث گاز خوردن بی دلیل خودرو و به دنبال آن مصرف بالای سوخت می شود. امروزه تقریباً تمامی خودروهای وارداتی و چندین مدل خودروی داخلی از مدل دریچه گاز برقی بهره می برند. در این مدل ها، سنسور مربوطه داخل خود محفظه ای که دریچه در آن قرار دارد تهیه شده است و می توان تست سنسور دریچه گاز را بررسی نمود. همچنین به قیمت پتانسیومتر دریچه گاز در این مطلب نیز می پردازیم.
سنسور دریچه گاز چیست؟
سنسور یا پتانسیومتر دریچه گاز یک نوع مقاومت متغیر است. این سنسور روی دریچه گاز و نزدیک به استپر موتور قرار دارد و توسط یک میله به پولکی که درون دریچه گاز وجود دارد متصل می شود. با باز و بسته شدن پولکی، سنسور اطلاعاتی را به صورت ولتاژ برای کامپیوتر ارسال می کند. کامپیوتر با توجه به اطلاعات دریافتی میزان سوخت و هوا رو تنظیم می کند تا عملیات احتراق و پاشش سوخت به درستی در موتور خودرو انجام شود. اگر بخش هایی که بر عملکرد سنسور تأثیرگذار هستند هیچ گونه مشکلی نداشته باشند، میزان مصرف خودرو در حد استاندارد خواهد بود. در شرایطی که سنسور عملکرد درستی داشته باشد، خودرو در دور آرام بدون مشکل حرکت می کند.
وظیفه سنسور دریچه گاز
همان طور که گفتیم سنسور دریچه گاز روی دریچه گاز و استپر قرار گرفته است. این حسگر یکی از قطعات حیاتی در موتورهای انژکتوری است. زیرا موظف است میزان پاشش سوخت انژکتورها را بر اساس میزان باز و بسته بودن دریچه گاز تنظیم نماید. به عبارت دیگر نظارت بر عملیات گاز خوردن ماشین بر عهده این سنسور است.
انواع سنسور دریچه گاز در خودرو
در خودروهای داخلی معمولا این حسگر ها به دو دسته ی ساژم و زیمنس تقسیم می شود. ساختار حسگر دریچه هوای ساژم و زیمنس متفاوت است و برای خودرویی که ecu ساژم دارد باید سنسور دریچه گاز ساژم انداخت. حسگر دریچه هوا نیاز به سرویس تمیز کاری و یا روغن کاری ندارد. نوع ساخت و طراحی این حسگرها به طوری است که کاملا الکترونیکی است و نسبت به سنسور های دیگر عمر بالاتری دارد. این حسگر دارای سه پایه است که دو پایه برای برق و یک پایه اطلاعات است. در خودروهای پراید از چهار مدل مختلف استفاده می شود. در حالی که در خودروهایی همچون پژو 405، پارس و سمند از دو مدل شاخک دار و همچنین سیستم مدل ساژم استفاده شده است. در مجموع باید گفت که در تولید اکثر خودروهای داخلی سنسور دریچه گاز شاخک دار به کار برده می شود. این مدل سنسور، خرابی کمتری نسبت به سایر مدل ها دارد.
سنسور دریچه گاز چگونه کار می کند؟
قبل از اینکه بخواهیم بیشتر راجع به عملکرد این سنسور بدانیم، بهتر است اجزای اصلی آن را بشناسیم. سنسور دریچه گاز شامل 3 پین مختلف است:
- پین 1: مثبت 5 ولت
- پین 2: سیگنال
- پین 3: اتصال منفی
زمانی که راننده سوئیچ را باز می کند اطلاعاتی از پین 1 یعنی پین مثبت 5 ولت و پین اتصال منفی برای سنسور ارسال می گردد. زمانی که خودرو روشن است و راننده پای خود را روی پدال گذاشته و گاز می دهد. همچنین مقاومت متغیر می باشد و میزان باز شدن دریچه گاز توسط پولکی را به ولتاژ تبدیل می کند. این ولتاژ توسط پین 2 برای کامپیوتر خودرو ارسال می گردد. حسگر دریچه گاز در مصرف سوخت تأثیرگذار است. زمانی که راننده گاز می دهد وضعیت باز و بسته بودن، ولتاژ و زاویه سنسور تغییر می کند. در این شرایط کامپیوتر مقدار هوای ورودی به منیفولد را توسط سنسور فشار و دمای هوای ورودی، اندازه‌گیری کرده و میزان پاشش بنزین را تنظیم می کند.
مقایسه عملکرد انواع دریچه ها در خودرو
مهم ترین برتری دریچه گاز برقی نسبت به نوع مکانیکی، کاهش مصرف سوخت و آلودگی آن است. در دریچه گاز مکانیکی دستور راننده به طور کامل اجرا می شود و توسط سنسور دریچه گاز، به آن انتقال می یابد. در این شرایط نسبت سوخت و هوا می تواند از حالت بهینه خارج شده و میزان مصرف سوخت و آلاینده ها افزایش یابد. در دریچه گاز برقی تغییرات ناگهانی دریچه گاز توسط سامانه مدیریت موتور کاهش یافته و به تغییر ملایم تر دریچه گاز تبدیل می شود. به این ترتیب میزان مصرف سوخت و آلاینده ها کاهش خواهند یافت.
علائم خرابی سنسور دریچه گاز
علائم خرابی پتانسیومتر دریچه گاز بسیار متعدد است. در ادامه به جزئیات علائم خرابی سنسور دریچه گاز می پردازیم.
بالا ماندن دور موتور
شایع ترین عیبی که در صورت خراب بودن سنسور به وجود می آید گاز خوردن خودرو هنگام خلاص بودن است. متأسفانه اکثر مردم وقتی می بینند خودرو در هنگام خلاص بودن نیز بدون دلیل گاز می خورد، اقدام به تعویض استپر موتور می کنند. درصورتی که این ایراد می تواند از خراب بودن سنسور دریچه گاز باشد.
کپ کردن خودرو در دور موتور 2500 تا 3000
در هنگام گاز دادن اگر می بینید دور موتور بین دورهای 2500 تا 3000 بوده و خودرو به درستی گاز نمی خورد و خفه می کند، به این معنی است که سنسور دریچه گاز مشکل دارد و خراب است.
تاخیر در گاز خوردن خودرو
اگر ولتاژ سنسور دریچه گاز کمتر از حد استاندارد باشد خودرو دیر گاز می خورد. به دلیل آن که چند ثانیه طول می کشد تا ولتاژ به حد استاندارد برسد تا خودرو شرایط مناسب برای گاز خوردن را پیدا کند.
تاخیر در پایین آمدن گاز خودرو
از علائم خرابی سنسور دریچه گاز به این صورت است که بعد از رها کردن پدال گاز، درجه دور موتور با تاخیر به حالت نرمال برگردد. در چنین شرایطی سنسور حالت فنری بودن خود را از دست داده است و چندثانیه ای زمان خواهد برد تا به حالت اولیه بازگردد.
افزایش مصرف سوخت
هم زمان با گاز خوردن خودرو یا تاخیر در برگشت دور موتور به حالت عادی، کامپیوتر تشخیص می دهد که دریچه گاز باز است. در این حالت، ورودی دریچه گاز باز می ماند و پاشش سوخت قطع نمی شود. این مدل عاملی برای افزایش مصرف سوخت خواهد بود که عموم مردم از آن اطلاعی ندارند.
خاموش شدن خودرو در هنگام سرد بودن
اگر خودرو سرد باشد و شما اقدام به گاز دادن خودرو کنید و خودرو خاموش شود، به احتمال خیلی زیاد نشان از مشکل داشتن سنسور دریچه گاز دارد. در نتیجه باید آن را تعویض کنید. جهت خرید و استعلام قیمت پتانسیومتر دریچه گاز می توانید با نمایندگی ایساکو فروشگاه گندمی همراه باشید.
روش های تست سنسور دریچه گاز
برای عیب یابی و تست سنسور دریچه گاز می توانیم از دستگاه های زیر استفاده کنیم. در ادامه به جزئیات هر کدام از این دستگاه ها می پردازیم. فروشگاه لوازم یدکی گندمی دارای نمایندگی ایساکو در مشهد می باشد و بهترین انتخاب ها را برای شما عزیزان ارائه می دهد.
تست سنسور دریچه گاز با دستگاه عیب یاب ( دیاگ )
در صورت خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز ، خطای این سنسور در قسمت خواندن عیوب در دستگاه عیب یاب نشان می دهد . ابتدا خطا را در قسمت پاک کردن خطاها پاک کرده و سپس در قسمت پارامترهای دستگاه عیب یاب به تجزیه و تحلیل ولتاژ خروجی ، درصد و حالت باز بودن دریچه گاز را مورد بررسی قرار دهید. ولتاژ خروجی سنسور موقعیت دریچه گاز در حالت درجا ( دریچه گاز بسته ) بین 400 الی 500 و در بعضی از خودروها حدود 800 میلی ولت و در حالت کاملا باز بین 4300 الی 4800 میلی ولت می باشد . درصد باز بودن دریچه گاز در حالت درجا ( دریچه گاز بسته ) در اکثر خودروها ، صفر درصد بوده و در حالت کاملا باز حداکثر به 94 درصد می رسد.
تست سنسور دریچه گاز با دستگاه مولتی متر ( قسمت اهم متر )
در این عیب یابی کلید را روی قسمت اهم قرار می دهیم. سیم های قرمز و مشکی را به محل مربوطه وصل می کنیم. دو سر سیم ها روی پایه های سنسور دو به دو در حالت بسته و کاملاً باز آزمایش می کنیم. چنانچه مقاومت به دست اومده طبق جدول استاندارد مربوطه نباشد نشان دهنده خراب بودن سنسور موقعیت دریچه گاز می باشد و باید تعویض شود. در آخر در مورد قیمت پتانسیومتر دریچه گاز اشاره می کنیم.
قیمت پتانسیومتر دریچه گاز
فراموش نکنید که این سنسور یکی از مهم ترین قطعات داخل یک خودرو به حساب می رود و خرابی آن نه تنها باعث از کار افتادن خوردو می شود، بلکه می تواند به آسیب دیدگی دیگر قطعات از جمله موتور منجر شده و شما را متحمل هزینه های سنگین کند. پس با مطالعه دقیق نکات گفته شده در این مقاله می توانید اطلاعات مفیدی از این قطعه به دست آورده و با علائم و نشانه های مربوط به خرابی آن آشنا شوید تا در آینده و در صورتی که با چنین مشکلی رو به رو شدید، با اطلاعات کافی به سراغ عیب یابی رفته و اقدامات لازم برای پیش گیری از وقوع مجدد این مسائل را نیز به موقع انجام دهید. سنسور دریچه هوا یکی از قطعات مصرفی و بسیار کاربردی در خودرو است. همچنین با توجه به برند و یا مدل خودرو قیمت پتانسیومتر دریچه گاز 405 ممکن است متفاوت باشد از این جهت برای اطلاع از قیمت قطعات خودرو می توانید از طریق فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی خودرو در مشهد اقدام کرده و یا با شماره تلفن موجود در سایت ارتباط برقرار کنید.