جعبه فیوز خودرو همانطور که از نامش پیداست، محفظه‌ای است که تمامی فیوزهای متصل به مدارات برقی ماشین را در خود جای داده است. قرارگیری تمامی فیوزها در داخل جعبه فیوز خودرو، علاوه بر اینکه به سامانه برق خودرو، نظم بخشیده، عیب‌یابی ماشین را هم آسان‌تر کرده است.
خودروهای امروزی به طور معمول، مجهز به 2 جعبه فیوز هستند که یکی از آن‌ها در داخل کابین، زیر فرمان و دیگری داخل محفظه موتور، تعبیه شده است. جعبه فیوز تعبیه شده داخل کابین برای تجهیزات برقی مرتبط با کابین و جعبه فیوز داخل محفظه موتور برای تجهیزاتی نظیر سیستم ترمز و برف پاک کن، مورد استفاده قرار می‌گیرد.برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جعبه فیوز، این مقاله از سایت فروشگاهی گندمی را مطالعه کنید.
مهم ترین اجزای جعبه فیوز را بشناسید
جعبه فیوز خودرو از 3 جزء اصلی تشکیل شده است، شامل:
فیوز؛ اصلی ترین قطعه در جعبه فیوز
فیوز یکی از اصلی‌ترین اجزای جعبه فیوز است که با افزایش بیش از حد مشخص شده جریان مدار، قطع می‌شود. فیوز مورد استفاده باید با میزان جریان، تناسب داشته باشد تا اتفاقاتی از قبیل قطع زودهنگام اتصال و یا از کار افتادگی قطعه قبل از فیوز به وقوع نپیوندند.
رله؛ کنترل کننده مدار در فیوز
رله، نوعی سوئیچ است که به صورت الکتریکی، کار می‌کند و به منظور کنترل مدارهای مختلف خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دیود؛ مانعی برای جهش و برگشت ولتاژ در جعبه فیوز
دیود یکی دیگر از اجزای جعبه فیوز خودرو است که معمولا در داخل رله و به منظور عبور جریان DC در یک جهت خاص، مورد استفاده قرار می‌گیرد. دیود، مانع از جهش ولتاژ و یا برگشت ولتاژ در سیم پیچ‌های موجود در رله می‌شود.
انواع فیوز خودرو و ویژگی های آن
فیوزهای خودرو، انواع و اقسام گوناگونی دارند که از جمله اصلی‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فیوز سرامیکی؛ قدیمی ترین نوع فیوز
فیوز سرامیکی که از آن به عنوان یکی از قدیمی‌ترین فیوزهای مورد استفاده در خودرو نیز یاد می‌شود از یک بدنه سرامیکی ساخته شده و مابین آن‌ها یک نوار فلزی قرار دارد.
امروزه فیوزهای سرامیکی به دلیل گران قیمت بودن، جای خود را به فیوزهای پلاستیکی داده‌اند.
فیوز شیشه ای؛ فیوزی حساس به جریان
دیگر نوع فیوز خودرو، فیوز شیشه‌ای نام دارد که از نظر شکل ظاهری، مشابه یک استوانه شیشه‌ای است و دو سر آن با درپوش‌های از جنس فلز، پوشانده شده است. همچنین داخل این نوع از فیوزها یک سیم تعبیه شده که به جریان، حساس است.
فیوز سیمی؛ فیوزی با 2 سر سیم
فیوز سیمی، متشکل از یک سیم روکش‌دار همراه با 2 عدد سرسیم است. امروزه این نوع از فیوزها، کاربرد چندانی ندارند.
فیوزهای تیغه ای؛ کاربردی ترین نوع فیوز
فیوزهای تیغه‌ای که امروزه به عنوان پرکاربردترین انواع فیوزهای خودرو شناخته می‌شوند، متشکل از یک بدنه عایق مستطیل شکل هستند که 2 پایه فلزی آن‌ها در داخل مدار، قرار داده می‌شود و این دو پایه با استفاده از یک نوار فلزی نازک به هم متصل می‌شوند. با افزایش عبور جریان، نوار فلزی، ذوب و در نتیجه آن مسیر عبور جریان برق، قطع خواهد شد.
تست فیوز ماشین را چطور باید انجام دهیم؟
تست فیوز ماشین در فیوزهای شفاف و غیرشفاف به شرح زیر است:
تست فیوزهای غیرشفاف ماشین با استفاده از یک مولتی متر و یا چراغ آزمایش به راحتی امکان‌پذیر است؛ در صورت عبور جریان، پس از اتصال فیوز به مولتی متر و یا روشن شدن چراغ آزمایش، فیوز سالم است؛ در غیر این صورت، فیوز سوخته و باید تعویض گردد.
تست فیوزهای شفاف ماشین نیز به راحتی و تنها با بیرون کشیدن آن، میسر می‌شود؛ اگر پس از بیرون کشیدن فیوز، متوجه قطع شدگی و یا ذوب شدگی نوار باریک موجود بین دو پایه شدید، یعنی زمان تعویض فیوز خودروی شما فرا رسیده است.
چرا فیوز خودرو می‌سوزد؟
اینکه چرا فیوز خودرو می‌سوزد؟ سوال مهمی است که در این بخش از مقاله به آن پاسخ خواهیم داد.
با عبور جریان بیش از اندازه از مدار، سیم، ذوب شده، فیوز می‌سوزد و مدار قطع می‌شود. حالا این سوال مطرح می‌شود که چه زمانی جریان بیش از انداز از مدار، عبور می‌کند؟ زمانی که قطعه الکتریکی، بیشتر از توان خود کار کند، جریان بیش از حد از مدار، عبور می‌کند.
به طور کلی از جمله اصلی‌ترین و مهم‌ترین علل سوختن فیوز خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوئیچ‌های معیوب
- سیم‌های معیوب
- مشکلات مکانیکی موتور
- مشکلات الکتریکی خودرو
نحوه شناسایی فیوز سوخته و تعویض آن
در بخش‌های قبلی مقاله، نحوه تست فیوز ماشین را آموزش دادیم، اکنون می‌خواهیم به این مهم اشاره کنیم که مهم‌ترین اقدامات پس از شناسایی فیوز سوخته چیست و چگونه می‌توان آن را تعویض نمود؟
اگر تاکنون، تجربه تعویض فیوز سوخته را نداشته‌اید، پیشنهاد می‌کنیم برای تعویض به یک تعمیرکار متخصص و مجرب مراجعه کنید تا این فرآیند به صورت کاملا اصولی و بدون هر گونه مشکلی، انجام شود. اما اگر خودتان، مایل به تعویض فیوز سوخته ماشین‌تان هستید، باید اقدامات زیر را مرحله به مرحله پشت سر بگذارید:
1- یافتن محل جعبه فیوز ماشین
در اولین قدم، محل جعبه فیوز ماشین خود را پیدا کنید. انواع خودروها، مجهز به جعبه فیوزهای مختلف در قسمت‌های گوناگون هستند؛ بهترین راهکار برای یافتن محل جعبه فیوز ماشین این است که به دفترچه راهنمای خودرو، مراجعه کنید. اما به طور کلی، معمولا جعبه فیوز خودرو در بخش‌های زیر تعبیه می‌شود:
- زیر کاپوت
- زیر داشبورد
- زیر صندلی‌های عقب
- در صندوق عقب
2- یافتن فیوز سوخته
در گام بعدی در داخل جعبه فیوز خودرو به دنبال فیوز سوخته بگردید؛ بدین منظور می‌توانید از دستگاه تست لامپ، کمک بگیرید.
3- جایگزین کردن فیوز جدید
در مرحله آخر پس از یافتن فیوز سوخته، فیوز جدید را جایگزین آن کنید.
فضاهای خالی در جعبه فیوز چیست؟
اگر پس از بررسی جعبه فیوز ماشین، با فضاهای خالی در آن مواجه شدید و این سوال برایتان پیش آمده که دلیل فضاهای خالی در جعبه فیوز چیست؟ باید بگوییم که این سوکت‌های خالی با هدف آینده نگری، تعبیه شده‌اند؛ به این معنا که اگر در آینده، آپشن و یا دستگاه جدیدی بر روی خودرو، نصب گردید، بتوانید از آن‌ها استفاده کنید.
لازم به ذکر است که سوکت‌های خالی درون جعبه فیوز به هیچ مداری، متصل نبوده و در نتیجه می‌توان از آن‌ها برای نگهداری فیوزهای یدکی استفاده کرد. توصیه ما به شما این است که هنگام بیرون کشیدن فیوزهای یدکی، حتما از نقشه جعبه فیوز استفاده کنید.
چطور تعمیر جعبه فیوز خودرو را انجام دهیم؟
برای تعمیر جعبه فیوز خودرو، نیاز به دانش کافی در زمینه برق ماشین خواهید داشت؛ به همین خاطر است که توصیه می‌شود تعمیر این قطعه را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید.
تعمیرکاران متخصص و مجرب به منظور تعمیر جعبه فیوز خودرو، ابتدا آن را از جای خود بیرون کشیده و سپس تمامی سیم کشی‌ها، پایه‌ها و سوکت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند تا بتوانند مشکل به وجود آمده را پیدا و سپس آن را برطرف کنند.
تعویض جعبه فیوز خودرو را چگونه انجام دهیم؟
فرآیند تعویض جعبه فیوز خودرو به شرح زیر است:
1- جداسازی باتری خودرو
اول از همه از خاموش بودن موتور خودروی خود، اطمینان حاصل کنید و پس از آن، دو سر منفی و مثبت باتری خودرو را جدا کنید. در نهایت بررسی کنید که هیچ سیمی به باتری خودرو متصل نباشد.
2- یافتن جعبه فیوز
در مرحله بعدی، محل جعبه فیوز را در خودروی خود پیدا کنید. بدین منظور پیشنهاد می‌کنیم از دفترچه راهنمای خودروی خود استفاده کنید.
3- برداشتن درب جعبه فیوز
اولین قدم پس از یافتن جهبه فیوز خودرو این است که درب آن را بردارید؛ بدین منظور زبانه قفل درب جعبه را به بیرون کشیده و سپس درب جعبه را بردارید.
4- جداسازی سیم‌ها از جعبه فیوز
در این مرحله از تعویض فیوز سوخته، سیم‌ها را با احتیاط از جعبه فیوز جدا کنید. توصیه می‌کنیم پس از جداسازی هر سیم، حتما آن را علامت گذاری کنید تا پس از تعویض جعبه فیوز جدید بتوانید آن‌ها را در جای مناسب خود قرار دهید.
5- تعویض جعبه فیوز
پس از جداسازی تک به تک سیم‌ها، جعبه فیوز معیوب را برداشته و جعبه فیوز جدید را جایگزین آن کنید. سپس سیم‌ها را مجددا در محل خود قرار دهید.
6- اتصال باتری
در آخرین مرحله از تعویض جعبه فیوز، باتری را مجددا در محل خود نصب کنید.
نکات مهم برای تعویض فیوز که باید رعایت کنید
هنگام تعویض فیوز خودرو باید یک سری نکات مهمی را مد نظر قرار دهید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
قبل از تعویض فیوز ماشین از خاموش بودن خودرو و بسته بودن سوئیچ، اطمینان حاصل کنید.
فیوز را با استفاده از انبرهای مخصوص از جای خود بیرون بکشید.
پس از نصب فیوز، از اینکه به طرز صحیح در جای خود تعبیه شده اطمینان حاصل کنید.
آیا استفاده از سیم به جای فیوز امکان پذیر است؟
استفاده از سیم به جای فیوز، خطرات جدی در پی دارد و به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛ دلیل آن هم این است که ظرفیت آمپراژ و مقاومت الکتریکی سیم‌ها با فیوز مربوطه، متفاوت است.
از جمله اصلی‌ترین خطرات استفاده از سیم به جای فیوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ذوب شدگی سیم کشی خودرو
- سوختن وسایل برقی ماشین
کلام پایانی
طبق آنچه که در این مقاله آموختیم جعبه فیوز خودرو نقش بسیار مهمی در حفاظت و تغذیه سیستم های برقی خودرو ایفا می کند. این جعبه محل قرار گرفتن فیوزهایی است که در صورت بروز اتصالی یا اضافه بار برق می سوزند تا از آسیب رسیدن به مدارهای الکتریکی جلوگیری کنند.
شناسایی و تعویض فیوزهای سوخته در جعبه فیوز خودرو بسیار مهم است. فیوزهای سوخته نشانه وجود مشکل در سیستم های برقی خودرو هستند و می توانند باعث قطع شدن برخی از عملکردهای خودرو شوند. تعویض به موقع فیوزهای سوخته نه تنها این مشکلات را برطرف می کند، بلکه از آسیب رسیدن به قطعات و سیستم های برقی خودرو نیز جلوگیری می کند.
سوالات متداول
آیا جعبه فیوز تمام ماشین‌ها شبیه هم است؟
در تمامی خودروها از یک نوع فیوز یکسان و استاندارد استفاده می‌شود، با این تفاوت که طراحی فیوز با توجه به برند و مدل خودرو، فرق می‌کند.
هر ماشین چند جعبه فیوز دارد؟
به طور معمول هر خودرو مجهز به دو جعبه فیوز است که یکی از آن‌ها زیر کاپوت و دیگری نزدیک فرمان قرار دارد.